Donatianus Alphonsus Franciscus de Sade
-4 (corrigenda) Latinitas huius paginae corrigenda est. Si potes, corrige vel rescribe. Vide {{latinitas}}..png)
Donatianus Alphonsus Franciscus, Marchio de Sade, magis notus simpliciter ut Marchio de Sade (Francice Donatien Alphonse François, Marquis de Sade [dɔnaˈsjɛ̃ alˈfɔ̃ːs fʀɑ̃ˈswa, maʀˌkidəˈsad] nobili loco natus die 2 Iunii 1740 Lutetiae - obiit die 2 Decembris 1814 Carentonii) fuit scriptor Francicus philosophiae et fabularum pornographicarum.
Vita
[recensere | fontem recensere]
Sade veterrima gente provinciali natus est. Pater suus, Comes de Sade, legatus Russiae et miles fuit. Multae fabulae libidinosae ducae, comitis uxoris Principis de Conde, Mariae Alienora de Maillé, (francice Marie-Eleonore) junctus est. Primo cum matre sua in Lutetia vixit deinde pater suus ad provincialem urbem Saumane in qua a patruo abbato de Sade (quoque amico Voltarii) instructus est reducit. Ad Collegium Ludovici Magni et Academiam Militaris equitatus misus est.
Renatae-Pelagiae (francice Renée Pelagie) anno 1763 junctus est. Tamen perrexit eum cum lupis conservari adeo ut, quattuor mensibus effluctis, lupa injuriam adversus Marchionem de Sade questa est. In Vilcenia oppido custodia tentus est atque a gente uxoris suis de carcere liberatus est ad scandalum vitandum. Pater suus anno 1767 mortuus est. Marchio de Sade Comes de Sade factus est.
Anno 1768, Rosam Keller mendicantem in platea urbis Arcueil (francice Rose Keller) offendit. Eam domum suam et duxit et ligavit et flagellavit. Cum Rosa effugit, Marchio de Sade septem menses in carcerem conjecit. Anno 1771, ad villam gentis La Coste in Saumane rediit divitiasque in constitutione fabularum profudit. Anno 1772, crustulas cantharidis quattuor puellis dedit. Rebus actis ignotis, tamen Parlamentum Aquarum Sextiarum Marchionem de Sade ad lignariam cellam coiti analis damnavit. In Italiam fugit.
Anno 1774 septem puellas in villa sua supplevit. Parentes injuriam rapti questi sunt. Vulnera puellis sunt. Abbas de Sade vulneratissimam puellam recepit qui, ea audita, nepotem suum accusavit.
Anno 1777, Marchio de Sade Lutetiam iit et propter jussum socrus (francice Lettre de cachet) comprehensus est. Ad Vilceniae oppidum rediit.
Per tredecim annos in carcere Vilceniae qua Centum Viginti Dies Sodomorum ab anno 1785 scribere incepit inclusus est . Anno 1787 in Bastida carcere misus est. 2 mensis Julii 1789 (duodecim diebus ante expugnationem) in valetudinario pro insanis Asile des Charentons translatus est. In illa translatione manuscriptum suum auferre non potuit. Causa magna maeroris ei fuit. Manuscriptum usque anno 1904 cum editum est conservatum est, etsi non peractum est.
Post abolitionem "lettres de cachet", anno 1790 devinctus est. Uxor sua disgressum corporis consecuta est et in conventum intravit. Marchio histrionem Mariam-Constantiam Quesnet (francice Marie-Constance Quesnet) offendit, cum eo quoad viveret manuit.
Justina vel Mala virtutis anno 1791 editum est. Revolutionem participavit intrans Partem hastarum (Francice Section des piques) cujus Robespetrus (francice Robespierre) est. Multos sermones adversus religionem habuit. 8 mensis Decembris 1793, Robespierre in carcerem eum conjecit. 26 mensis Juliis 1794, ad securem damnatus est. Tamen multis vicibus translatus est adeo ut administratio revolutionis eum non inveniret. Postero die 27 mensis Julii 1794, Robespoerre comprehensus est et Marchio de Sade liberatus est.
Aline et Valcour et Philosophia in zotheca (francice La Philosophie dans le boudoir) anno 1795 edita sunt.
Nova Justinia et Historia Juliettae (francice La Nouvelle Justine et L'Histoire de Juliette) anno 1799 edita sunt.
Scelera amoris (francice Les Crimes de l'amour) anno 1800 editum est.
Administratio Napoleonis moralior et religiosior facta est. Anno 1801, Marchio de Sade in carcere Sanctae-Peligiae (Francice Prison de Sainte-Pélagie) inclusus est. In Bicêtre anno 1803 translatus est sed illa carcer bona fama non habebat. Gens sua in asylum Carentoniense eum transtulit sub cura Iosephi Gastaldy. Maria Constantia filia eius dicta est et in valetudinario vixit. Marchio de Sade amicitia iunxit cum Gastaldy. Hic theatrum construxit. Marchio multas fabulas scripsit et spectaculi apparatum effecit.
Ab anno 1810, coniunctius speculatus est, non amplius scribere potuit. 2 mensis Decembris 1814, mortuus est, 74 annos natus.
Opera
[recensere | fontem recensere]- Les infortunes de la vertu (1787, mythistoria brevis)
- Justine ou les malheurs de la vertu (1791, mythistoria anonyma; refectio Les infortunes de la vertu)
- Le Comte Oxtiern ou les effets du libertinage (1791, melodrama)
- La Philosophie dans le boudoir (1795, mythistoria anonyma)
- Aline et Valcour (1795, mythistoria)
- La nouvelle Justine (1799, mythistoria anonyma; refectio Justine)
- Histoire de Juliette (anonyma, 1799)
- Les Crimes de l'Amour (1800)
- La Marquise de Gange (1814, mythistoria brevis anonyma)
- Dialogue entre un prêtre et un moribond (1921)
- Historiettes, contes et fabliaux (1926)
- Les Cent Vingt Journées de Sodome (1931-1935)
- Epistulae (1991-2007)
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Gilbert Lely, Vie du marquis de Sade. Lutetiae: Jean-Jacques Pauvert, 1952-1957
- Jean-Jacques Pauvert, Sade vivant. 3 voll. Lutetiae: Robert Laffond, 1986-1990
- Maurice Lever, Donatien Alphonse François, marquis de Sade. Lutetiae: Fayard, 1991
- Michel Delon, Les Vies de Sade. 2 voll. Lutetiae: Textuel, 2007